آیا تا به حال رمانی خوانده‌اید که در طول داستان یک تصویر خاص یا حتی طرحواره‌ای رنگی در آن تکرار شود؟ در این مقاله به سوالاتی از جمله اینکه درونمایه تکرارشونده چیست؟ چگونه میتوان در طول داستان از آن استفاده کرد و چگونه باید آن را نوشت پاسخ می‌دهیم.
درونمایه تکرارشونده چیست؟
درونمایه تکرار شونده یک ابزار ادبی است که به عنوان یک عنصر بازگشتی در رمان ظاهر می‌شود و معمولا معنایی نمادین دارد. جنبه کلیدی این درونمایه تکرار است که به پر رنگ نشان دادن مضمون غالب داستان و ایده داستانی کمک میکند. گاهی اوقات این درونمایه تصویری تکراری است. اما گاهی اوقات ممکن است یک کلمه، عبارت، موضوع، موقعیت، صدا، بو، دما یا طرحواره رنگی تکراری باشد. به درونمایه‌های تکرارشونده باید به عنوان سرنخ‌هایی نگاه کنید که نویسنده برای خواننده به جای می‌گذارد تا مضمونی را عمیق تر کرده یا بر روی یک زاویه دید تاکید کند. از آنها معمولا برای تنظیم لحن، تغییر حال و هوا یا تداعی کردن حسی خاص استفاده می‌شود. مثلا به این فکر کنید که چگونه شمعی که به ارامی می‌سوزد یا غروب آفتاب گرما و حس عاشقانه را تداعی میکند.
تفاوت بین درونمایه تکرارشونده، نماد و مضمون
درونمایه تکرارشونده، نماد و مضمون گاهی اوقات در یک گروه قرار می‌گیرند و به جای یکدیگر استفاده می‌شوند اما برای استفاده حداکثری از آنها در نوشته‌های خود، باید به آنها به چشم ابزار ادبی مستقل نگاه کنید.
مضمون، ایده اصلی داستان است. مضمون زیربنایی است که مجموعه وقایع و نقاط داستانی بر روی آن چیده می‌شود. مضمون مجرد و مفهومی است.
نماد، به اشیایی گفته می‌شود که نماینده چیزهای دیگری هستند. کبوتر سفید نماینده بی گناهی یا صلح و مار نماینده سم یا باروری است. آنها ممکن است در یک جای داستان نمایان شوند.
درونمایه‌های تکرارشونده، نمادند اما میتوانند عبارات یا کلمات، بوها یا رنگهای تکراری نیز باشند.
مثلا گلی پژمرده یا برگهایی چروکیده نماد مرگ است. اگر این تصاویر بارها تکرار شوند، تبدیل به یک درونمایه تکرارشونده ادبی می‌شوند که از آن برای اشاره به مضمون داستان استفاده می‌شود: غم و از دست دادن.
چگونه از درونمایه تکرارشونده در نوشته خود استفاده کنیم
اولین نکته‌ای که باید بدانید آن است که درونمایه‌های تکرارشونده برای هر داستانی مناسب نیستند. هیچ چیز بدتر از یک درونمایه تکراری بی اثر نیست. ممکن است آنها داستان را تقویت کرده و حس و حالهای متفاوتی را بیدار کنند اما شیوه‌های مختلف دیگری برای این کار وجود دارد. نکته مهم دیگر آن است که درونمایه‌های تکراری ممکن است بدون آنکه متوجه باشید در داستان شما آمده باشند. نوشته خود را بخوانید و آنها را شناسایی کنید. در زیر به چند توصیه در این زمینه اشاره می‌کنیم:
- همانطور که گفته شد درونمایه‌های تکراری شیوه‌ای برای تاکید کردن بر روی مضمون اصلی رمان است و بنابراین باید در ابتدای داستان آورده شود. کمی به پیام پنهان یا هدف رمان خود فکر کنید
- پس از آنکه در مورد پیام و هدف رمان خود فکر کردید، هر مضمونی که به ذهنتان می‌رسد را یادداشت کنید. آنها را به صورت تیتروار بنویسید تا مشخص دیده شوند
- بعد از نوشتن مضامین اصلی رمان خود، هر گونه تصویر، کلمه یا خاطره‌ی که به ذهنتان می‌آید را بنویسید. آنها خرده نشانه‌های درونمایه تکراری شما هستند که میتوانید در هر یک از پیش نویسهای جدید خود از آنها استفاده کنید.
- در آخر یادداشتهای خود را مرور کنید و روی تعدادی از درونمایه‌های تکرارشونده تمرکز کنید که بهتر از همه مضمون رمان شما را نشان می‌دهند. به یاد داشته باشید که نباید درونمایه‌های تکرارشونده نسبت به داستان یا کاراکترهایی که خلق کرده‌اید بی ربط باشند. برای نوشتن درونمایه‌های تکرارشونده وقت بگذارید. با تصاویر و رنگهای مختلف بازی کنید. یا اگر جسارتش را دارید وارد فضای نوشتن شوید و بببینید چه خلاقیتی از ناخودآگاه شما جاری می‌شود.
