فرایند خلاقه به اشکال مختلف و در دروههای زمانی متفاوت، برای هر کسی اتفاق میافتد. هر کسی که بتواند پتانسیلهای خلاقانه خود را متجلی کند، همین فرایند را طی خواهد کرد.
فرایند خلاقه چیست؟
فرایند خلاقه تکامل یک ایده و تبدیل آن به شکل نهایی از طریق پیشرفت افکار و اعمال است. فرایند خلاقه شامل تفکر انتقادی و مهارتهای حل مساله است. افراد خلاق، برای متجلی کردن ایدههایشان 5 مرحله را طی میکنند که عبارتند از: آماده سازی، دوره نهفتگی، دوره روشن سازی، ارزیابی و تایید. این مراحل ابتدا توسط گراهام والاس، روانشناس اجتماعی و بنیانگذار دانشکده اقتصاد لندن بیان شد که مراحل اولیه فرایند خلاقه را در کتاب خود به نام هنر اندیشه در سال 1926 بیان کرد.
مراحل پنجگانه فرایند خلاقه
پنج مرحلهی فرایند خلاق هر کدام به طور منطقی به مرحله بعدی میروند.این پنج مرحله عبارتند از:
- مرحله آماده سازی: اولین مرحله در رابطه با آماده سازی و تولید ایده است. در این مرحله مطالب مختلف را گردآوری میکنید و تحقیقاتی انجام میدهید که میتوانند ایده جالبی را در ذهنتان جرقه بزنند. هر فکری که به ذهنتان میرسد را یادداشت کنید. این کار به شما کمک میکند تمام رویکردهای ممکن برای ساخت ایدهتان را در نظر بگیرید. در اولین مرحله از فرایند، مغزتان از بانک حافظهاش دانستههای قدیمی و تجارب گذشته را بیرون میکشد تا ایدههای دست اولی تولید کند.
- مرحله نهفتگی: وقتی تفکر فعال در مورد ایده خود را به پایان رساندید، در دومین مرحله آن را رها میکنید. بخشی از تفکر خلاق برداشتن یک گام به عقب، قبل از متجلی کردن آن است. میتوانید روی پروژه دیگر کار کنید یا استراحت کنید. در این مرحله داستان شما در پس ذهنتان در حال عمل آمدن است.
- مرحله روشن سازی: این مرحله که گاهی مرحله بصیرت نیز نامیده میشود زمانی است که ارتباطات جدیدی در ذهنتان شکل میگیرد و همه مطالبی که گردآوری کردهاید کنار هم جمع میشوند تا راه حلی برای مسالهتان بوجود بیاورند. در مرحله سوم، پاسخ سوال خلاقه به ذهنتان میرسد.
- مرحله ارزیابی: در این مرحله اعتبار ایدهتان را ارزیابی میکنید و آن را با گزینههای دیگر میسنجید. در این مرحله باید به ایده اولیهتان باز گردید و ببینید آیا راه حل شما با تصویر ذهنی اولیهتان در یک راستا قرار دارند یا نه..
- مرحله تایید: این اخرین مرحله در فرایند خلاقه است. محصول خلاقانه شما ممکن است یک شی فیزیکی، کمپین تبلیغاتی، شعر، رمان یا طراحی معماری باشد – هر موجودی که توسط ایده اولیهای که به ذهنتان رسیده خلق شده است.حالا طرح خود را نهایی و ایدهتان را متجلی میکنید و آن را با دنیا به اشتراک میگذارید.