وقتی داستان بلاتکلیف میشود، مخاطب چندان آن را دنبال نخواهد کرد. در مرحلهای از داستان اتفاقات مهملی میافتند که برای خواننده آزاردهنده هستند. چه نمایش نامه نویس داستانهای عملی تخیلی باشید، رمان نویس گمان پرداز یا جنگ نگار داستانهای کوتاه عاشقانه، باید هر کاری که از دستتان بر میآید انجام دهید تا از ایجاد حفرههای داستانی جلوگیری کنید.
حفره داستانی چیست؟
حفرههای داستانی به شکافهای موجود در رابطه با داستان یا توسعه شخصیتهای آن است. آنها زمانی بوجود میآیند که داستان از روند منطقی خودش خارج شود. خوانندگان فقط جزئیاتی را که شما برای غرق شدن آنها در دنیایی باورپذیر ارائه کردهاید، دارند.اگر داستانی را بدون توجه به حفره های داستانی آن روایت کنید، داستانی ناقص و نامطلوب خلق میکنید که خوانندگان خود را به سرعت از دست میدهد.
انواع پنجگانه حفرههای داستانی
حفرههای داستانی به اعتماد خواننده خیانت میکنند و کیفیت اثر ادبی، فیلم یا برنامههای تلویزیونی را پایین میآورند. مثالهایی از حفرههای داستانی در زیر آورده شدهاند:
- خطاهای واقعی. خطاهای واقعی از جمله تاریخهای اشتباه یا اطلاعات غلط باعث از دست رفتن مخاطب شما میشود.
- رویدادهای غیرممکن: هر واقعهای که خلاف قوانین فیزیکی یا علمی باشد رویداد غیرممکن تلقی میشود – مانند کاراکتری که یک شبه برای شرکت در یک مسابقه بزرگ به رقصندهای حرفهای مبدل میشود. یا فردی که برای فرار از یک هیولا بیست دقیقه زیر آب نفسش را نگه میدارد.
- تحولات غیرمنطقی: رویدادهایی که جریان منطقی را بر هم میزنند، حفرههای داستانی بزرگی را بوجود میآورند. اگر دنیایی بدون جادو خلق کردهاید، یک شخصیت نمیتواند به طور ناگهانی برای فرار از یک موقعیت دست به جادوگری بزند. مخاطبان میخواهند روایتی که شما خلق میکنید با جزئیاتی که ارائه کردهاید سازگار باشد. آنها میخواهند از نظر احساسی روی داستانی سرمایه گذاری کنند که منطقی و نتیجه بخش باشد
- تناقضات: معرفی کردن یک قانون و سپس شکست آن به جهت راحتی مصداق مثال نقض بوده و باعث ایجاد ناسازگاری در داستان میشود. نقض قوانین، ثبات داستان را بر هم میزند.
- خطوط داستانی بی سرانجام: حتی زیرمجموعههای داستانی شما هم باید قوسهای داستانی خاص خود را داشته باشند. پایان سست نیز میتواند چهارچوب داستان شما را به خطر بیاندازد.
پنج راهکار برای اصلاح حفرههای داستانی
وقتی به انتهای کتاب یا فیلم خود میرسید و ناگهان متوجه حفرههای داستانی بزرگی میشوید، اصلاح کردنشان زمان میبرد. یکی از آسانترین راهها برای اصلاح حفرههای داستانی شناسایی حفرههای بالقوه در مراحل اولیه نوشتن ( مثلا در حین نوشتن پیش نویس) و جلوگیری از ایجاد آنهاست
وظیفه شما به عنوان نویسنده آن است که تا جای ممکن داستانی کامل و قابل درک برای مخاطبان خود تعریف کنید. در زیر به برخی از این راهکارها اشاره میکنیم:
- به همه چیز فکر کنید. برای آنکه به داستان خود ساختار دهید زمانی را صرف جهان سازی کنید. قوانین و مرزهای دنیای خیالی خود را تعیین کنید. پویایی، صحنه پردازی و پیش داستان خود را تعیین کنید. به این فکر کنید که چطور داستان را میخواهید پیش ببرید، عمل و عکس العمل هر یک از نقاط عطف را مشخص کنید و اینکه میخواهید قوسهای هر یک از شخصیتهای اصلی شما به کدام سمت برود.
- در مورد موضوع خود تحقیق کنید. اگر درباره یک بیمارستان کتاب مینویسید، باید از اصطلاحات پزشکی و نحوه استفاده از آنها آگاه باشید. توصیه رایج آن است که « هر چه میدانید بنویسید» اما میتوانید با تحقیق کردن دامنه دانستههای خود را گسترش دهید. تحقیق کردن از منابع موثق بهترین راه برای جلوگیری از بروز خطاهای واقعی است.
- مقدمه چینی کنید. با تعیین دستورالعملهای خاص برای جهان خود، آنها را برای خود به عنوان نویسنده تثبیت میکنید . با توصیف وقایع و شخصیتهای قبلی، مقدمه چینی مناسبی از دنیای خود ارائه دهید.
- اطلاعاتی را جمع آوری کنید که نتیجه بخش باشند. شما به عنوان خالق داستان باید بین زیاد از حد اطلاعات دادن و کم اطلاعات دادن تعادل برقرار کنید تا خواننده برای خواندن بیشتر ترغیب شود. همچنین باید آنها را متوجه کنید که چرا برخی عناصر مهمترند. اطلاعاتی را فراهم و ارائه کنید که به شکلی رضایت بخش در پایان داستان نتیجه دهند.
- استراحت کنید.گاهی اوقات نویسنده به نوشته خود بسیار نزدیک میشود تا آن را به طور عینی مشاهده کند. مرور مجدد نوشتههای خود با دیدی تازه میتواند دیدگاه یا استراتژی جدیدی ارائه دهد و به شما در حل هر مشکلی کمک کند.