گربه‌ها هزاران سال است که حیوانات خانگی دوست داشتنی بوده‌اند، اما در مصر باستان، آنها چیزی فراتر از حیوانات اهلی شده به حساب می‌آمدند. آنها به دلیل ویژگی‌های الهی خود مورد احترام و پرستش قرار می‌گرفتند و نقش مهمی در اساطیر و مذهب کشور داشتند. در این مقاله به بررسی نقش گربه‌ها در اساطیر مصر باستان می‌پردازیم و  نقش‌های مختلفی که بازی می‌کردند و خدایان و الهه‌هایی که با آنها مرتبط بودند را بررسی می‌کنیم. گربه‌ها از الهه محفاظت، باستت گرفته تا سخمتِ قدرتمند با سر شیر، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مصر داشتند که هزاران سال است پابرجا باقی مانده است.

برای بیش از 3000 سال، گربه‌ها نقش مهمی در اعمال اجتماعی و مذهبی مصر باستان داشتند. خدایان مختلفی از جمله مفدت، باستت و سخمت با ویژگی‌های گربه سانان به تصویر کشیده شده‌اند و مفاهیمی مانند عدالت، باروری و قدرت را نشان می‌دهند. توانایی گربه‌ها در کشتن مارهای سمی و محافظت از فرعون، تحسین زیادی را به همراه داشته و بقایایی در میان وسایل تدفین یافت می‌شود که مربوط به سلسله دوازدهم است. کتاب مردگان عملکرد محافظتی گربه‌ها را برجسته نشان می‌دهد و در جایی که آنها نمادی از خورشید در روی زمین هستند توسط الهه رع آنها را به تصویر می‌کشد. در طول پادشاهی جدید مصر، تزئینات به شکل گربه نشان دهنده افزایش محبوبیت گربه‌ها در زندگی روزمره است که اغلب با نام باستت همراه است.

باستت

او الهه‌ای در اساطیر مصر باستان بود که به دلیل ارتباطش با محافظت، باروری و مادری پرستش می‌شد. باستت اغلب در هنر و مجسمه سازی به عنوان زنی با سر یک گربه اهلی به تصویر کشیده می‌شود که نماد ارتباط او با گربه سانان است. گربه‌ها حیوانات مقدس باستت محسوب می‌شدند و معابد زیادی در سراسر مصر به عبادت او اختصاص داده شده بود. اعتقاد بر این بود که گربه مظهر ویژگی‌هایی است که باستت آنها را متجلی می‌کند، مانند شکوه، چابکی و محافظت. به این ترتیب، گربه‌ها در خانه‌ها نگهداری می‌شدند و به دلیل ارتباط آنها با الهه، مورد احترام قرار می‌گرفتند. پرستش باستت و گربه نقش مهمی در فرهنگ و مذهب مصر باستان ایفا می‌کند.

رع

خدای خورشید، رع، به دلیل ارتباطش با نور، گرما و انرژی حیاتبخش مورد پرستش و احترام قرار گرفت. رع اغلب در هنر و مجسمه سازی به عنوان مردی با سر شاهین به تصویر کشیده می‌شود که نماد قدرت و ارتباط او با آسمان است. بر اساس برخی نسخه‌های این افسانه، گفته می‌شود که رع اولین گربه را خلق و او را به حیوانی مقدس برای خدا تبدیل کرده است. در گذشته اعتقاد بر این بود که گربه‌ها می‌توانند ارواح شیطانی را از خود دور کرده و از صاحبان خود محافظت کنند، که این امر موقعیت آنها را به عنوان یک حیوان مورد احترام و محترم در فرهنگ مصر باستان افزایش می‌دهد. به این ترتیب، گربه‌ها اغلب در هنر به تصویر کشیده می‌شدند و گاهی اوقات مومیایی شده و در کنار صاحبانشان دفن می‌شدند. اعتقاد به قدرت محافظت کنندگی گربه‌ها نقش مهمی در فرهنگ و مذهب مصر باستان ایفا می‌کرد.

مفدت

در اساطیر مصر باستان، مفدت الهه عدالت و حفاظت بود که به دلیل ارتباطش با این مفاهیم مورد احترام و پرستش قرار می‌گرفت. او اغلب در هنر و مجسمه سازی به عنوان زنی با سر یوزپلنگ یا سیاهگوش به تصویر کشیده می‌شود که نمادی از قدرت و ارتباط او با این گربه سانان وحشی است. اعتقاد بر این بود که گربه‌ها حیوانات مقدس مفدت نیز هستند و بسیاری از مردم گربه‌ها را به عنوان نمادی از محافظت در خانه‌های خود نگهداری می‌کردند. مردم تصور می‌کردند که گربه‌ها می‌توانند شر را دفع  کرده و صاحبان خود را از آسیب محافظت کنند. پرستش مفدت و معاشرت او با گربه‌ها نقش مهمی در فرهنگ و مذهب مصر باستان داشت و هنوز هم می‌توان تأثیر او را در تصویر گربه‌ها در هنر و ادبیات مصر مشاهده کرد

سخمت

سِخمت، الهه مصر باستان، به دلیل ارتباطش با جنگ و ویرانی مورد پرستش قرار می‌گرفت. در آثار هنری و مجسمه سازی، او به طور معمول به عنوان زنی با سر یک شیر به تصویر کشیده می‌شود که نشان دهنده خشونت و قدرت او می‌باشد. مانند باستت و مفدت، دیگر الهه‌های گربه سانان، گربه‌ها  به عنوان حیوانات مقدس سخمت نیز در نظر گرفته می‌شوند. آنها اغلب با قدرت و پرخاشگری او مرتبط بودند، زیرا توانایی گربه برای شکار و کشتن طعمه به عنوان بازتابی از قدرت مخرب سخمت در میدان جنگ دیده می‌شود. پرستش سخمت و ارتباط او با گربه‌ها نقش بسزایی در فرهنگ و مذهب مصر باستان داشته است. تأثیر آن را هنوز می‌توان در تصویر گربه سانان اساطیر و هنر مصر یافت.

نتیجه گیری

نقش گربه‌ها در اساطیر مصر باستان از فرهنگ و مذهب آن جدایی ناپذیر است. گربه‌ها به عنوان حیوانات مقدس مورد احترام و پرستش قرار می‌گرفتند و اغلب با الهه‌های مختلفی مانند باستت، مفدت و سخمت در ارتباط بودند. توانایی آنها در محافظت از صاحبان خود در برابر آسیب، و همچنین مهارت آنها در شکار و کشتار، به عنوان بازتابی از قدرت الهی و تأثیر این خدایان گربه سان دیده می‌شود. پرستش این الهه‌ها و همراهی آنها با گربه‌ها هنوز در هنر و ادبیات مصر امروز به چشم می‌خورد. تأثیر ماندگار گربه‌ها در اساطیر مصر باستان گواهی بر اهمیت این حیوانات در زندگی و اعتقادات مصریان باستان است