برای آنکه اثری خلق کنید که در ذهن خواننده باقی بماند و مهارتهای نوشتاری‌تان را تقویت کند باید بیاموزید چطور با استفاده از حواس پنجگانه‌تان داستان را توصیف کنید.
توصیف یکی از ابزار ابتدایی نویسنده است. ما انسانها عمدتا برای تعبیر دنیای اطرافمان به حواس خود متکی هستیم. بسیاری از نویسندگان مبتدی تنها به حس بینایی برای توصیف یک صحنه وابسته‌اند. اما اگر تنها از حس بینایی خود استفاده کنید چهار حس دیگر خود را نادیده گرفته‌اید.
توصیف با استفاده از حس بینایی
بینایی به هنگام توصیف یک صحنه مهمترین حس است. یک نویسنده باید جزییاتی که میخواهد روی آنها تمرکز کند و در داستانش بیاورد را با دقت انتخاب کند.
- تمرین نگارشی. مقابل خانه خود بایستید و لیستی از 20 شی‌ای که می‌بینید تهیه کنید. رنگها، اشکال و جزییات را یادداشت کنید. سپس سه یا چهار مورد از جالب ترین موارد را انتخاب و از آن برای توصیف ساختمان استفاده کنید. اگر میخواهید یک صحنه بصری قوی خلق کنید به جزییات خاص بپردازید.
- نکته: یک تکنیک خوب آن است که هر چیزی را به شکل غیرمستقیم توصیف کنید. برای توصیف درخشندگی خورشید میتوانید مستقیما بگویید خورشید درخشان است اما میتوانید همچنین نحوه تابش پرتوهای خورشید از درون شیشه‌های پنجره را توصیف کنید.
توصیف با استفاده از حس چشایی
حس چشایی یکی از سختترین حسها برای توصیف کردن اما در عین حال یکی از قدرتمندترین حسهاست. زیرا به شدت انتزاعی است: مثلا همه ما میدانیم که سیب چه مزه‌ای دارد اما چطور باید آن را توصیف کرد؟ آیا تردی آن یا طعم اسیدی و در عین حال شیرین آن را باید توصیف نمود؟ یکی از سختی‌های دیگر پیدا کردن زمان مناسب برای وارد کردن توصیف چشایی است. حس چشایی مانند حس بویایی بسیار شخصی است بنابراین باید مراقب باشید حواس خواننده را با توصیف جزییات غیرضروری پرت نکنید.
- تمرین نگارشی. سعی کنید خواننده را وارد ذهنیت کاراکتر اصلی در هنگام خوردن کنید. اولین قهوه روز برای فردی که معتاد به کافئین است چه مزه‌ای دارد؟ آیا مزه آن با مزه قهوه آخر متفاوت است؟
- نکته: یکی از تکنیکهای رایجی که نویسندگان از آن استفاده می‌کنند تلفیق عامدانه کلمات احساسی به جهت تاثیرگذاری است. شما ممکن است طعم تند لیمو را روشن (توصیف بصری) یا آخرین نور محو شده در افق را به عنوان ناله (توصیف شنوایی) توصیف کنید.
توصیف با استفاده از حس لامسه
حس لامسه به راحتی نادیده گرفته می‌شود. شما همیشه در حال لمس چیزی هستید. حتی اگر لباستان باشد.
- تمرین نگارشی. درباره اینکه نشستن روی صندلی شرکت چه حسی دارد بنویسید. بدنتان چه حسی دارد؟ با چه نقاطی تماس دارید؟ حال درباره نشستن روی صندلی مورد علاقه‌تان بنویسید. بدنتان چه حسی دارد؟
- نکته: حس لامسه بیش از حس کردن اشیا با دست است و توجه به بافت آنها اهمیت بیشتری دارد. حس لامسه همچنین احساساتی که در درون ما اتفاق می‌افتند را میگیرد. مانند حس گرما، درد یا لذت
توصیف با استفاده از حس بویایی
حس بویایی ارتباط بسیار نزدیکی با حافظه دارد و یک نویسنده خوب از این موضوع به نفع خودش استفاده می‌کند. استشمام بوهای ناخوشایند باعث ایجاد واکنشهای قوی در خواننده می‌شود. همانطور که بوییدن بویی خوش واکنش احساسی‌ای را در ما ایجاد می‌کند.
- تمرین نگارشی. به عنوان یک تمرین خلاقیتی به مکانی که به خوبی آن را می‌شناسید بروید: مثلا پارک، پاساژ، یا کتابخانه. لیستی از بوهایی که آن مکان را برای شما تعریف می‌کند تهیه کنید. بوی درختان کاج، بوی تند و تیز مواد شوینده، بوی ورقهای کهنه و بوی کره‌ای که برای پختن شیرینی از آن استفاده شده و غیره.
- نکته: نباید خواننده را با توصیفات بویایی بیش از اندازه خسته کنید اما چند نمونه جزییات احساسی تاثیرگذاری عمیقی ایجاد می‌کند.
توصیف با استفاده از حس شنوایی
شنوایی یکی از بهترین حسها برای ایجاد حس و حال در نوشته است. دو صحنه از یک جنگل را در نظر بگیرید. در اولی صدای جیر جیر پرندگان کوچک، خش خش پستانداران در حال حرکت، برگهایی که به آرامی به زمین می‌افتند ، یا زمزمه نسیمی از میان درختان را توصیف میکنید. این فضا آرام و جادویی است. حال صداهای دیگری را در جنگل توصیف کنید. در جایی دور، صدای زوزه یک حیوان ناشناس را می‌شنوید. نزدیکتر به شما، شاخه‌ای شکسته می‌بینید که باد در آن می‌وزد و گویی ناله می‌کند. این دو توصیف از جنگل می‌تواند جو کاملاً متفاوتی را با زبان حسی ایجاد کند.
- تمرین نگارشی. وقتی بیرون از خانه می‌روید دفترچه‌ای با خود همراه داشته و به صداهایی که می‌شنوید توجه و آنها را یادداشت کنید. آیا قهوه ساز شما سوت می‌کشد؟ آیا درِ خانه قژ قژ می‌کند؟ هر چه بیشتر به این صداها توجه کنید، بهتر میتوانید آنها را در نوشته خود وارد کنید.
- نکته: از نام آواها برای توصیف صدای صحنه استفاده کنید: مثل صدای تالاپِ افتادن قورباغه به درون برکه، ترق تروق کردن شاخه خشک در آتش و صدای سوت کشیدن ماشینی که با سرعت رد می‌شود.
