نمادشناسی در داستان به چه معناست؟ و چگونه میتوانید از نمادهای ادبی در کار خود استفاده کرده و به داستانتان قدرت بیشتری ببخشید؟ نمادشناسی مطالعه و استفاده از نمادهاست درحالیکه نمادگرایی ارائه یک مفهوم از طریق استفاده از نمادهاست.
انواع نمادگرایی
نویسندگان از انواع مختلفی از نمادگرایی استفاده میکنند. در زیر به رایج ترین آنها نگاهی میاندازیم.
تشبیه
به دلیری شیر، قوی به مانند گاو نر، به بزرگی فیل. اینها نمونههایی از تشبیه میباشند. تشبیه یک آرایه ادبی است که یک چیز را با چیزی از نوع دیگر مقایسه میکند و باعث میشود توصیف زنده تر به نظر برسد. شیر به جسارت و شجاعت معروف است بنابراین انجام این مقایسه مستقیم روشی است که در آن از طریق یک نماد شناخته شده معنایی به نمایش گذاشته میشود
استعاره
در حالیکه تشبیه دو چیز مجزا را با یکدیگر مقایسه میکند، استعاره یک آرایه ادبی است که در آن یک کلمه یا عبارت به جای یک ایده بکار برده میشود تا نوعی شباهت را بین آنها نشان دهد. مثلا در رمان رومئو و ژولیت، رومئو، ژولیت را خورشید مینامد. او میداند که ژولیت خورشید نیست اما این نشان میدهد که او ژولیت را با خورشید مقایسه کرده و فکر میکند او نمادهای مربوط به خورشید از جمله: زیبایی، قدرت، نیروی حیات بخش و بی باکی را دارد.
تمثیل
اولین شواهد استفاده از تمثیل در زبان انگلیسی به قرن چهاردهم برمیگردد. تمثیل یعنی: داستان، شعر یا تصویری که میتوان از آن برای آشکار ساختن یک معنای پنهان که معمولا یک معنای اخلاقی یا سیاسی است استفاده کرد.
کهن الگو
کهن الگو در ساده ترین تعریف خود مثالی از یک فرد یا شی است. در ادبیات، چهار کهن الگو وجود دارد.
کهن الگوهای شخصیتی:
- قهرمان- کاراکتر اصلی که همیشه ماموریتی به عهده دارد.
- مطرود – فردی که به دلیلی که در آن مقصر نیست، در حاشیه جامعه زندگی میکند
- عشاقی که به هم نمیرسند – عشاقی که رسیدن به یکدیگر در تقدیرشان نیست
کهن الگوهای مرتبط با شرایط
- نبرد خیر و شر – نبردی که در آن نیکی بر بدی پیروز میشود
- سفر قهرمان – سفری فیزیکی یا احساسی، که کاراکتر اصلی باید آن را کامل کند
- از عرش به فرش یا برعکس – کاراکتری که از موقعیت پایینی در جامعه برمیخیزد و به جایگاهی بالا میرسد یا برعکس.
کهن الگوهای مکانی
- باغ – نماد عشق و باروری
- رودخانه – آب نماد حیات و رودخانه نشان دهنده سفر حیات یا محدودیتهای آن است
- شهر کوچک – جایی که همه یکدیگر را میشناسند و نشان دهنده ناشکیبایی است.
کهن الگوهای نمادین
- ساعت شنی – گذر زمان
- قلب – عشق
- مربع – ثبات
اغراق
از اغراق میتوان برای نشان دادن احساس یک فرد استفاده کرد. اغراق ادعاهایی واقعی نیستند اما برای نمادسازی معنا به کار میروند. مثلا میگوییم: این داستان را هزار بار تعریف کردهام. یا غذا برای سیر کردن یک لشگر آدم هست. گوینده واقعا داستان را هزار بار تعریف نکرده است اما احساس میکند این کار را انجام داده است. در مثال دوم، غذای زیادی برای خوردن وجود دارد. مثالهای دیگری از نمادگرایی در ادبیات وجود دارد از جمله: آرایه تشخیص و کنایه.
چرا باید از نمادگرایی استفاده کنیم؟
تاثیر اصلی استفاده از نمادگرایی تقویت کردن معنا و ایجاد تاثیری عمیقتر بر روی خواننده است. روش دیگری که نمادگرایی عمل میکند فراهم آوردن کمکی بصری برای خواننده است. استفاده از نمادگرایی به نویسنده کمک میکند مفهومی پیچیده را به تصویر بکشد.