اگر قصد دارید کتاب کودک بنویسید، ایدهی خوبی در سر دارید چرا که کودکان و نوجوانان جزو گروه سنیای هستند که کتابهایشان معمولاً فروش زیادی دارد. اما باید توجه داشته باشید که نوشتن کتاب برای این گروه سنی چندان هم کار آسانی نیست. در این مطلب نکات لازم برای نوشتن کتاب کودک را برایتان عنوان میکنیم.
ایدهی بکری داشته باشید
با اینکه دستورالعمل جادوییای ندارد، اما کتابهای کودک موفق معمولاً دو نفر را راضی میکنند: کودکان و والدینشان. با اینکه این والدین هستند که کتابها را تهیه میکنند، اما مخاطب نهایی شما کودکان هستند بنابراین حین نوشتن کتاب باید تماماً آنها را مدنظرداشته باشید. بهتر است که کتاب آموزنده باشد، اما از جنبههای سرگرمکننده هم غافل نشوید.
بد نیست که هنگام نوشتن، این سوالات را از خود بپرسید:
چرا میخواهم این داستان را تعریف کنم؟
داستان من در مورد چیست؟
آیا این فکر و تم مرتبط با کودکان است؟
آیا این ایده منحصر به فرد و مناسب بازار است؟
با بازار کتاب کودک آشنایی داشته باشید
قبل از نوشتن کتاب باید مخاطب هدفتان را مشخص کنید. کتاب کودکان از گروه سنی نوزادان هست تا نوجوانان، بنابراین سن مخاطبتان ممکن است بین صفر تا هجده سال باشد. فاکتورهای دیگری که باید به آنها توجه داشته باشید این است که ببینید مخاطبتان به لحاظ موضوع، طول کتاب، سبک و پیچیدگی چه انتظاراتی دارد. درک این موارد کمک میکند تا متناسب با بازار کتاب بنویسید. در ادامه نگاهی به انواع کتاب برای سنین مختلف میاندازیم.
کتابهای تصویری(۰ تا ۶سال)
این کتابها هم تصویر دارند و هم داستان اما تعداد کلماتشان بسیار کم است(۵۰۰کلمه یا کمتر) اما به هر حال این کتابها هم حتماً باید داستانی برای تعریف کردن داشته باشند.
کسانی که تازگی خواندن آموختهاند (۶ تا ۷سال)
این کتابها برای کودکانی است که میتوانند با کلمات کنار بیایند اما همچنان آمادهی کتابهای طولانی نیستند. رنج کلمات این نوع کتابها از ۲هزار تا ۵هزار کلمه است و همچنان تصاویر نقش مهمی در آن بازی میکنند. این کتابها همچنین به صورت مجموعه اند، مثلاً کتابهای حسنی.
کتابهای فصل فصل (۷ تا ۹سال)
این کتابها هم کوتاه و به صورت مجموعه هستند اما تعداد لغاتشان بیشتر، و از ۵هزار تا ۱۰هزار کلمه است.
اواسط ابتدایی تا راهنمایی(۹ تا ۱۲سال)
این کتابها مخصوص بچههایی هستند که به لحاظ داستان و نثر انتظارات بیشتری از کتاب دارند. تعداد کلمات این کتابها از ۳۰هزار تا ۵۰هزار کلمه است.
نوجوانان(۱۲ تا ۱۸سال)
این کتابها چیزی بین کتاب کودکان و کتاب بزرگسالان هستند و تعداد کلماتشان از ۵۰هزار تا ۱۰۰هزار کلمه است و یا به تعبیر دیگر به اندازهی رمانهای معمولی، و موضوعشان مرتبط با حال و هوای نوجوانی است.
لحن خودتان را داشته باشید
لحن داستاننویسی شما باعث میشود تا کتابتان از بقیهی کتابها متمایز باشد و لحن کلاً مقولهی مهمی است چرا که کتابهای کودکان معمولاً با صدای بلند خوانده میشوند.
واژگان
در کتاب کودک لازم نیست خیلی از دایرهی واژگان گستردهای استفاده کنید چرا که فقط باعث گیج شدن کودکان میشود. حواستان باشد که دایرهی واژگان آنها با شما تفاوت دارد اما در عین حال هم زیادی بچهها را دست کم نگیرید. بهترین کار این است که کتابهای کودک مختلف را مطالعه کرده و سپس اقدام به نوشتن کنید.
تکرار
کتاب کودکان کمسن و سالتر بر تکرار کلمات و عبارات متکی است تا مفاهیم به خوبی در ذهن کودکان بنشیند.
ریتم
بد نیست که در نوشتار کتاب کودک برای جملات و کلمات ریتم هم ایجاد کنید، اما حواستان باشد که این کار باید با مهارت تمام انجام شود.
شخصیتهای فراموش نشدنی بسازید
به داستانهایی که خودتان در کودکی خواندید فکر کنید. نویسنده چطور چنین شخصیتهای فراموش نشدنیای خلق کردهاست؟!
بچهها معمولاً دوست دارند داستان شخصیتهایی را بخوانند که کمی از خودشان بزرگترند و در عین حال که زندگی معمولی دارند، ماجراجوییهای جالبی را تجربه میکنند.
ویرایش کنید
مهم نیست که کتابتان چند کلمه است، باید چند بار آن را ویرایش کنید. کودکان دایرهی توجه کوچکی دارند، بنابراین باید تمام موارد غیرضروری را از داستان حذف کنید. از خودتان بپرسید که آیا داستان بدون این خط به مشکل میخورد؟ اگر نمیخورد حذفش کنید.
حتماً کتابی که مینویسید را به دیگران، مخصوصاً کودکان، نشان دهید تا پیش از چاپ نهایی بازخورد مناسبی دریافت کرده باشید. هر گاه شک داشتید یا به کمک احتیاج داشتید، میتوانید از یک فرد حرفهای یا متخصص نیز کمک بگیرید.
سپاس از راهنماییتون راستش من ایده خیلی جالبی تو ذهنم دارم اما چون کتاب اولم هست خیلی برام سخته البته چون شاعر هم هستم رو یک امتیاز میدونم ولی در کل خیلییییی به راهنمایی احتیاج دارم البته نقاشیم هم بد نیست
سلام. متن صحبت شما نیاز به ویرایش داره.
البته شاعر هم هستم و شاعر بودن رو یک امتیاز می دونم
سلام کتابتونو نوشتید؟
سلام من عاشق نویسندگی ام اما نمیدونستم ازکجا بایدشروع کنم…اما الان مطمئن شدم شروع ازکارکودک بهترین شروعه ممنون ازمطالب اموزندتون.
مرسی بابت توضیحات خلاصه و مفیدتون
سلام. ایده کتاب داستان کودکانه دارم ولی نمیدونم چطور و چگونه به مرحله چاپ برسانم.ممنون از راهنمایی شما بزرگواران
سلام چطوری میونم به پسرم که شش سالشه کمک کنم داستان نویسی یا داستان گفتن یاد بگیره ؟اگه کتابی نوشتیم برای انتشارش از کجا باید شروع کنیم ؟
سلام،واقعا ممنونم از توضیحات مفیدتون من نویسندگی رو خیلی دوست دارم،اما تا حالا پیش نیومده این کارو انجام بدم ،گاهی داستان برای بچه ها تعریف میکنم هرچی که آموزنده باشه وبه ذهنم بیاد،فقط موقع نوشتن نمی دونم ازکجا باید شروع به نوشتن کنم
واقعا نمیدونم از کجا شروع کنم چه داستانی بنویسم اما با خوندن این متن بالا ی ایده هایی داره تو سرم میاد مچکرم .
.سلام من یک کتاب کودک نوشتم طراحی هم شد اما با چاپش موافقت نشد گفتن طرح وفرم داستان نویسی رعایت نشده،من باید برای اصلاح کارم چه کتابی مطالعه کنم
سلام،
هر انتشاراتی شرایط و ضوابط و شیوه نامه ی خودش رو داره. می تونید اگر با کلیت کتاب موافقت شده، این شیوه نامه رو ازشون درخواست کنید تا کتاب تون رو با همون منطبق کنید. می تونید کتاب رو برای انتشارات های دیگه هم بفرستید تا ببینید نظر اونها چیه.
موفق باشید
انتشارات مجید
سلام. ممنون از مطلب آموزنده تون . من هم داستان کودک می نویسم البته چون تازه شروع کردم داستان هام کوتاه هستند ولی تصویر گر خیلی خوبی دارم. لطفاً از سایتم بازدید کنید. ممنونم
سلام لطفا آدرس سایتتون رو بذارید
سلام علاقه زیادی به نوشتن و نویسندگی دارم . کارشناسی زبان وادبیات فارسی هم خوندم .ادبیات کودکان خیلی سخت و تخصصی هستش و لی بازار خوبی هم برای فروش داره. در نظر دارم در این زمینه کار کنم .